آنچه لازم است در رابطه با کاخ عالی قاپو بدانید.

کاخ عالی قاپو یا کاخ بزرگ قلی یک قصر شاهنشاهی در اصفهان، ایران است. این بنا در ضلع غربی میدان نقش جهان، روبروی مسجد شیخ لطف الله واقع شده است و در اصل به عنوان یک درگاه ورودی وسیع به کاخ بزرگ طراحی شده بود که از میدان نقش جهان تا بلوار چهار باغ امتداد داشت. این کاخ محل اقامت رسمی امپراطوران ایرانی صفوی بوده است که تا به امروز پابرجا مانده است.
یونسکو این کاخ و میدان را به دلیل اهمیت فرهنگی و تاریخی به عنوان میراث جهانی ثبت کرده است. این کاخ چهل و هشت متر ارتفاع دارد و شش طبقه است. این شش طبقه هر کدام با یک راه پله مارپیچ دشوار قابل دسترسی هستند. در طبقه ششم تالار موسیقی و طاقچه های دایره ای شکل عمیقی در دیوارها یافت می شود که نه تنها از نظر زیبایی بلکه از نظر صوتی نیز دارای ارزش هستند.
این کاخ بهترین نمونه معماری صفوی و نمادی از میراث اسلامی ایران محسوب می شود.

نام عالی قاپو از معنی فارسی Ālī (به معنی امپراتوری یا بزرگ) و Q Azerbaijanipū آذربایجانی (به معنی دروازه) به این مکان داده شده است.
این ساختمان یکی دیگر از بناهای شگفت انگیز صفویان است که به فرمان شاه عباس اول در اوایل قرن هفدهم ساخته شد. پادشاه از مسافران بزرگوار و سفیران خارجی در این مکان پذیرایی می کرد. شاه عباس برای اولین بار در مکان نورو سال 1006 هجری قمری / 1597 میلادی را جشن گرفت.
کاخ عالی قاپو دارای نقاشی های دیواری طبیعت گرایانه از رضا عباسی نقاش دربار شاه عباس اول و شاگردانش است. نقوش گل، حیوان و پرنده در آثار او دیده می شود. در ها و پنجره های این کاخ که بسیار تزئین شده است در زمان هرج و مرج اجتماعی غارت شده.
کاخ عالی قاپو در زمان شاه سلطان حسین، آخرین فرمانروای صفوی تعمیر و مرمت شدیدی شد اما در دوران کوتاه حکومت مهاجمان افغان بار دیگر به حالت وحشتناکی از بین رفت. در زمان ناصرالدین شاه قاجار (96-1848)،  قرنیز ها و کاشی های گل صفوی در بالای درگاه با کاشی هایی که دارای کتیبه بودند جایگزین شد.

شاه عباس دوم مشتاق افزایش تزئین و کمال عالی قاپو بود، همین عامل موجب گشت تا این کاخ به یکی از زیبا ترین کاخ های ایرانی تبدیل شود. طبقه سوم این سازه به دستور شاه عباس دوم به بهترین نحوه ممکن طراحی و ساخته شد. در این طبقه 18 ستون سالن با آینه پوشانده شده و سقف آن با نقاشی های زیبایی تزئین شده است.
دفتر اعظم در طبقه اول مستقر شده است. در طبقه ششم این ساختمان پذیرایی و ضیافت های سلطنتی برگزار می شده است.
بزرگ ترین اتاق های این ساختمان در این طبقه ششم یافت می شوند. تزئینات گچ بری سالن ضیافت دارای نقوش ظروف و فنجان های مختلف است.
مردم طبقه ششم این کاخ زیبا را سالن موسیقی می نامند. در این طبقه گروه های مختلف موسیقی اجرا می کردند و آهنگ می خواندند.
زیبایی های فراوان کاخ عالی قاپو باعث شده تا هر ساله میلیون ها گردشگر از سراسر جهان برای بازدید از این سازه ترغیب شده و از این کاخ زیبا بازدید کنند.فرقه عالی قاپو دارای مفاهیم متعددی است، اما عموماً نشان دهنده ورودی یا دروازه عالی مجموعه کاخ ها و ساختمان های عمومی دولت صفوی است.

مراحل ساخت کاخ عالی قاپو

کاخ عالی قاپو به عنوان یکی از زیبا ترین ساختمان های واقع در اصفهان شناخته می شود که در چند مرحله تاسیس شده است. این ساختمان در ابتدا یک سازه با یک دروازه واحد، با ورودی به مجموعه ساختمان های دولتی ساخته و سپس به تدریج توسعه یافته و به شکل امروزی تکمیل شده است. در طی مرمت های زیادی که تقریبا هفتاد سال طول کشیده است یک ساختمان ساده به یکی از برجسته ترین سازه های ایرانی تبدیل شده است.

مرحله اول ساخت:

ساختمان اولیه که به عنوان ورودی مجموعه عمل می کرد به شکل مکعب و در دو طبقه با ابعاد 20 * 19 متر و ارتفاع 13 متر ساخته شده بود. این ساختمان بسیار ساده و خالی از تزئینات امروزی می باشد.

مرحله دوم ساخت:

در این مرحله فونداسیون تالار فوقانی ساخته شده و  در دهلیز ورودی با شکل مکعبی قرار داده شده است.  این فونداسیون بر روی ساختار مکعبی اولیه با ارتفاع یکسان در دو طبقه قابل مشاهده است.

مرحله سوم ساخت:

در این مرحله آمفی تئاتر یا تالار موسیقی، ساخته شده در سالن پایین ساخته شد.

مرحله چهارم ساخت:

در چهارمین مرحله ساخت کاخ عالی قاپو پایه ایوان یا غرفه شرقی که به سمت میدان پیش می رود و توسط ساختمان برج شکل پشتیبانی می شود، بنیان گذاری شد.

 مرحله پنجم ساخت:

پنجمین مرحله ساخت این سازه مربوط به پایه سقف چوبی بالکن کاخ عالی قاپو می باشد که با پشتیبانی از 18 ستون چوبی و نصب سقف،یک راه پله اضافی از جناح جنوبی تاسیس شد و پله پادشاهی نام گرفت.

مرحله ششم ساخت و ساز :

در این مرحله یک برج آب در جناح شمالی برای تامین آب استخر مسی بالکن ستون ساخته شد. تزئینات گچی در داستان پذیرایی و تالار موسیقی کامل و اتاقی در طبقه ششم نیز با گچ کاری تزئین شد. نمایی از سازه که ما امروز می بینیم حاصل تلاش های گسترده معماران و مهندسان در ششمین مرحله تکمیل ساخت این ساختمان بوده است.

لوازم تزئینی دکوراسیون

سراسر این ساختمان گنجینه ای از تزئینات زیبایی است که چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کند. یکی از زیبا ترین و بهترین اتاق های کاخ عالی قاپو اتاق بزرگ طبقه سوم است که در سالن ستون بزرگ باز می شود. این اتاق یکی از محبوب ترین اتاق هایی می باشد که شاه عباس از آن برای پذیرایی از مهمانان رسمی خود استفاده می کرده است.
خوشبختانه سقف هایی که پرندگان روی آن ها به رنگ طبیعی خود به تصویر کشیده شده اند، از زمان صفویه بدون دخالت در حالت اولیه خود باقی مانده اند و امروزه به عنوان یکی از دیدنی ترین نقاط این کاخ با شکوه به شمار می رود.