معروف ترین شاهکار های معماری ارمنستان کدامند؟

جمهوری ارمنستان ملتی حدود سه میلیون نفر است که در قفقاز واقع شده است ، منطقه ای بین دریای سیاه و دریای خزر که چشم اندازی از زیبایی جهان را به نمایش می گذارد . ارمنستان اولین کشوری بود که مسیحیت را در سال 301 میلادی به طور رسمی پذیرفت و از آن پس کلیسا ها و صومعه ها به بخش هایی از  شاهکار های معماری ارمنستان  تبدیل شدند . بسیاری از قدیمی ترین بناهای مسیحی جهان توسط ارمنی ها ساخته شده اند و سبک ساختمان منحصر به فرد آنها هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرد . در طول تاریخ ، ارمنستان توسط گروه های مختلف از جمله بیزانسی ها ، خلافت های عرب ، ایرانیان صفوی و امپراتوری عثمانی فتح شده است اما علیرغم تمام جنگ و درگیری ها ، مردم ارمنستان هنوز به هویت ملی خود پایبند می باشند .

ارمنستان مدرن ملتی مرفه است که برای حفظ معماری تاریخی خود و همچنین ساختن ساختمان های جدید مدرن که به گذشته مشهور کشور اشاره دارد سرمایه گذاری زیادی می کند .

ارمنستان دارای تاریخ طولانی و پویایی است که به هزاران سال پیش باز می گردد. پایتخت مدرن کشور  ایروان ، در اصل در 782 قبل از میلاد تاسیس شده است و تقریباً 3000 سال قدمت دارد .

معماری ارمنستان دارای ویژگی هایی به شرح زیر می باشد .

خاچکار

خاچکار ، که اغلب به عنوان سنگ های صلیب ارمنی از آنها یاد می شود ، یکی از وحدت بخش ترین ویژگی های معماری ارمنی است . این نماد ها در سراسر مناطق تاریخی ارمنستان ، به ویژه در صومعه های ارمنی ، یافت می شود و به عنوان یکی از شاهکار های معماری ارمنستان در نظر گرفته می شود .
شاید جالب باشد بدانید که هیچ دو خاچکار شبیه هم نیستند اما همه آنها با یک قالب یکسان ساخته شده اند . در همه این سازه ها یک شکل مستطیلی با یک حکاکی صلیبی بزرگ در مرکز وجود دارد .

حکاکی خاچکار سنتی است که تا به امروز هنوز توسط سنگ تراشان ارمنی برگزار می شود .

سقف های مخروطی

تقریباً در هر کلیسایی که توسط مردم ارمنستان ساخته شده است یک فضای بزرگ مرکزی با گنبد وجود دارد . این قالب منحصر به معماری تنها مربوط به ارمنستان نیست بلکه بسیاری از کلیسا های ارتدوکس شرقی نیز از طرحی مشابه پیروی می کنند.
با این حال ، در ارمنستان ، سقف مخروطی چیزی است که واقعاً این ساختمان ها را از دیگر ساختمان ها در اروپای شرقی متمایز می کند . این طرح تا حد زیادی کاربردی است و به بریختن برف هایی که اغلب در ماه های زمستان می بارد کمک می کند .  فراتر از جنبه های کاربردی سقف مخروطی ،  همچنین قله ای را ایجاد می کند که از فاصله زیادی قابل مشاهده است ، بنابراین اجازه می دهد این کلیسا ها از مایل ها دورتر از مناطق ناهموار ارمنی دیده شوند .
برای مثال در صومعه تاتف ، سقف مخروطی شکل به یک سری مثلث تقسیم شده و مجموعه ای از برجستگی ها و دره ها را ایجاد می کند .

رنگ و تزئین

بسیاری از کلیسا ها و صومعه های ارمنی دارای رنگ و تزئینات خاصی نیستند . این موضوع یک انتخاب طراحی عمدی بود که به نمازگزاران اجازه می داد تا بر روی مراسم مذهبی تمرکز کنند و از عبادت غافل نشوند .

اگر چه استثنائات زیادی در این مورد وجود دارد  اما تعداد زیادی از کلیسا های ارمنی همه این ویژگی را دارند .

تأثیرات بیزانسی ، فارسی و اسلامی

معماری ارمنی به لطف تعداد زیادی از فرمانروایان مختلف که منطقه را کنترل می کردند ، عناصری از چندین فرهنگ دیگر را به امانت گرفته است . صومعه Haghpat به دلیل نقاشی های دیواری رنگارنگ به سبک بیزانسی که در ساختمان های ارمنی نادر است ، مشهور شده است .

بسیاری از ویژگی های متفاوت معماری اسلامی نیز در ساختمانهای ارمنی رایج است . به عنوان مثال  در کلیسای حواریون مقدس در آنی ، سقف با تزئینات سنگی هندسی بسیار شبیه به جزئیات مساجد در سراسر خاورمیانه تزئین شده است .

حال این سوال مطرح می گردد که بهترین شاهکار های معماری ارمنستان کدامند ؟ در ادامه به معرفی برخی از ساختمان هایی که اغلب به عنوان بهترین نمونه های معماری ارمنی در نظر گرفته می شوند ، پرداخته ایم .

به این نکته توجه فرمایید که اگرچه بسیاری از این ساختمان ها در داخل ارمنستان امروزی قرار ندارند ، اما هنوز توسط پادشاهی های مختلف ارمنی که زمانی بر ملت های مستقل خود حکومت می کردند ساخته شده اند .

کلیسای جامع Etchmiadzin ، ارمنستان

کلیسای جامع Etchmiadzin یکی از مشهور ترین شاهکار های معماری ارمنستان در جهان است .
واغارشپات چهارمین شهر بزرگ ارمنستان است و میزبان برخی از چشمگیر ترین کلیسا های کشور است. کلیسای جامع Etchmiadzin مهمترین کلیسای شهر است و در سال 301 میلادی تکمیل گشته  و قدیمی ترین کلیسای جامع در جهان محسوب می گردد . این کلیسا توسط یکی از قدرتمند ترین پادشاهان ارمنستان ، پادشاه تیریدات سوم تاسیس شده است .

این سازه نیز مانند سایر سازه های قدیمی در طول تاریخ دچار تغییر گشته و بخش هایی به آن اضافه شده است .

کلیسای جامع Etchmiadzin یک کلیسای ارمنی است که به عنوان قدیمی ترین کلیسای جامع جهان شناخته می شود .

فضای داخلی کلیسا با طرح های هندسی رنگارنگ که به شدت تحت تأثیر آثار معماری اسلامی مانند مساجد امپراتوری عثمانی بوده ، تزئین شده است . این امر کلیسای جامع Etchmiadzin را منحصر به فرد می کند زیرا بسیاری از کلیساهای قدیمی ارمنی هنوز دارای فضای داخلی بی رنگ تیره هستند . امروزه کلیسای جامع Etchmiadzin کلیسای پیشرو برای کل کلیسای حواری ارمنی است و بسیاری از ارمنیان امروزی که در خارج از کشور زندگی می کنند برای بازدید از کلیسا در طول زندگی خود اهمیت قائل هستند .

کلیسای سنت هریپسیم – واغارشاپات ، آرماویر ، ارمنستان

کلیسای سنت هریپسیمه متعلق به قرن هفتم ، یکی دیگر از شاهکار های معماری ارمنستان  است   که در واغارشاپات واقع شده است . مانند بسیاری از کلیساهای اولیه ارمنی ، قدیمی ترین قسمت دارای طرح صلیبی شکل با فضای مرکزی است که در بالای آن گنبد قرار دارد . این ساختمان همچنین به دلیل طاق های گرد ، پنجره های کوچک و دیوار های ضخیم محکم ، شباهت زیادی به دیگر آثار معماری رومانسک اروپایی دارد . معماری ارمنی اغلب مینیمالیستی است ، با فضاهای داخلی بزرگ که کاملاً خالی از تزئینات شلوغ است .

فضای داخلی سازه اصلی به همان شکلی است که قرن ها پیش به نظر می رسیده و هیچ گونه تغییری نکرده است . سنگ تراشی تیره با نور طبیعی که از طریق پنجره های زیر گنبد وارد می شود تضاد ویژه ای به وجود آورده و زیبایی بسیاری به سازه می بخشد .

کلیسای سنت هریپسیم به عنوان نمونه اولیه بسیاری از کلیسا های دیگر ساخته شده در سراسر ارمنستان ، گرجستان و بقیه منطقه قفقاز عمل می کند و معماری عجیب خود را به نمایش می گذارد .

ماکاراوانک – آچاجور ، تاوش ، ارمنستان

مکاراوانک یکی دیگر از مجتمع های خانقاهی ارمنی است که در نزدیکی مرز شمالی با جمهوری آذربایجان واقع شده است .

ماکاروانک مجموعه ای از بناهای مختلف است ، قدیمی ترین آنها مربوط به دهه 900 است . کلیسای اصلی این شاهکار معماری ارمنستان عمدتا در سال 1205 ساخته شده است ، یک سازه وجود دارد (که به نارتکس نیز معروف است) تعدادی از ساختمانها را به هم متصل می کند. این مکان به دلیل تعداد زیادی خاچکار که توسط راهبان ساخته شده است مشهور است .

صومعه Kecharis – Tsaghkadzor ، کوتایک ، ارمنستان

اکثر صومعه های ارمنستان دارای چندین  کلیسای کوچک متفاوت هستند که به طور معمول شامل همه عناصر اصلی معماری ارمنی است .
تساغکادزور شهری است که در کوه های مرکز ارمنستان واقع شده است. به دلیل پیست های اسکی و آبگرم های فراوان ، این جاذبه گردشگری برای بازدیدکنندگان محلی و بین المللی محبوب است .

صومعه کچاریس که قدمت آن به قرن یازدهم می رسد ، یکی از آثار خارق العاده معماری ارمنی است که در این منطقه واقع شده است . دیوار های استوانه ای زیر گنبدها دارای سنگ تراشی است که رنگ آن با بقیه سنگ تراشی ها متفاوت است . تفاوت رنگ به این دلیل است که این دو گنبد در زلزله ای در سال 1927 به شدت آسیب دیده اند . کار مرمت این سازه چندین دهه طول کشیده است .

کلیسای سنت گایانه – واغارشاپات ، آرماویر ، ارمنستان

کلیسای سنت گایانه یکی از کلیساهای چشمگیر در واغارشاپات است که به عنوان یکی از معروف ترین شاهکار های معماری ارمنستان نیز در نظر گرفته می شود.

یکی دیگر از کلیسا های شگفت انگیز به سبک ارمنی واغارشپات ، کلیسای سنت گایانه است . بنیاد کلیسا در قرن 7 در مکانی که شهید مسیحی اولیه در قرن 4 کشته شد ، ساخته شده است . این کلیسا از نوعی سنگ آتشفشانی ساخته شده است که در سراسر ارمنستان یافت می شود . این نوع سنگ تراشی اغلب می تواند رنگ صورتی یا نارنجی داشته باشد که این ویژگی اصلی معماری ارمنی است .

ساغموسوانک – ساغموسوان ، آراگاتسوتن ، ارمنستان

ساغموسوانک یکی دیگر از مجموعه های خانقاهی است که در ارمنستان واقع شده است . این شاهکار معماری ارمنستان در حاشیه یک دره شیب دار ساخته شده توسط رودخانه کساخ واقع شده است . کلیسای اصلی همه ویژگی های اصلی معماری ارمنی را نشان می دهد و به لطف موقعیت جداگانه آن ، به خوبی حفظ شده است .

سنگ نارنجی زیر سقف مخروطی شکل در سراسر ساختمان های ارمنستان یافت می شود و معماری منحصر به فردی است که در داخل قفقاز در ارمنستان و گرجستان امروزی یافت می شود . معماری ارمنی خارج از ارمنستان تأثیر فرهنگ ارمنی و کلیسای حواری ارمنی را می توان در سراسر جهان مشاهده کرد . آثار معماری ارمنی را می توان در بسیاری از ملل مختلف یافت که بسیاری از آنها دارای جمعیت قوی ارمنی هستند . یکی از نمونه های عالی ساختمانی به سبک ارمنی که در خارج از منطقه تاریخی ارمنستان ساخته شده است ، کلیسای جامع ارمنی لووف است . لووف شهری است که در اوکراین امروزی واقع شده است و مهاجران ارمنی این کلیسا را ​​در سالهای 1363-1370 در زمانی که لوو بخشی از پادشاهی لهستان بود ساخته اند. Lviv شهری در اوکراین است که دارای کلیسای چشمگیر ارمنی است .

کلیسای ارمنی در لووف اوکراین با تصاویر و کاشی های رنگارنگ تزئین شده است که مدت ها پس از ساخت کلیسا در قرن 14 ساخته شده است. از آنجا که ارمنستان در قرن 19-20 توسط امپراتوری روسیه و اتحاد جماهیر شوروی کنترل می شد ، بسیاری از آثار معماری ارمنی را می توان در سراسر روسیه امروزی یافت . در پایتخت روسیه ، مسکو ، یک جامعه بزرگ ارمنی وجود دارد .

کلیسای جامع ارمنی مسکو یک کلیسای کامل است که به مردم محلی ارمنی ساکن در این شهر اختصاص داده شده است. اگرچه این کلیسا نسبتاً جدید است  اما در سال 2013 تکمیل شده است . این سازه به گونه ای ساخته شده است که شبیه به برخی از بهترین بناهای ارمنی در قرون وسطی باشد. معماری ارمنی بر بسیاری از ساختمانها از جمله کلیسای جامع ارمنی مسکو تأثیر گذاشته است .

کلیسای جدید ارمنی در مسکو که از سال 2006 تا 2013 ساخته شده است ، نشان می دهد که برخی از کلیساهای ویران شده ارمنستان در قرون وسطی چقدر زیبا بوده اند .

گذشته تاریخی ارمنستان تأثیر مهمی بر معماری مدرن این کشور داشته و موجب پدید آمدن شاهکار های معماری ارمنستان در قرن جدید گشته است .

جمهوری ارمنستان در سال 1991 پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی تاسیس شد ، این کشور  دائماً در حال ساخت بناهای جدید و چشمگیری است که از ساختمان های قدیمی ارمنی وام گرفته است.

کلیسای خور ویراپ _ نگهبان آرارات

کوه آرارات یکی از نماد های ارمنستان است ، در حالی که در گذشته این کوه بخشی از ارمنستان محسوب میشد . مردم ارمنستان در نزدیکی کوه آرارات مکانی ساختند که مخصوص زندگی کاتولیکو بوده و به عنوان مدرسه دینی نیز استفاده میشد . جالب است بدانید که مردم ارمنستان در آن زمان مسیحی نبوده و به همین خاطر شخصی به نام گریگور روشنگر تصمیم داشت ، دین مسیحیت را در این کشور رواج دهد ،  هنگامی که افراد صومعه این موضوع را فهمیدند سعی در زندانی کردن گریگور روشنگر را به مدت 13 سال از تیرداد سوم ، که پادشاه ارمنستان بود ، گرفتند .

کلیسای تاتو ، دورترین شاهکار ارمنستان از ایروان

برای بازدید از این کلیسا باید 253 کیلومتر مسیر را طی کنید تا از شهر ایروان به کوهستانی برسید که این کلیسا در آنجا واقع شده است . این کلیسا مربوط به قرن نهم است که در کنار دره ای عمیق واقع شده به طوری که حتی نمیتواند با خودرو به این کلیساا رفت ، مگر با ماشین های آفرودی ، در نتیجه تنها راه بازدید از آن لازم است سوار بر تله کابین ایروان شد که خود به عنوان طولانی ترین تله کابین جهان در گینس ثبت شده است .