معماری شهر ممنوعه را بشناسید

شهر ممنوعه بزرگترین معماری کاخ قرون وسطایی در جهان را دارد. این شهر خاستگاه اصلی کاخ شاهنشاهی دو سلسله پایانی چین یعنی سلسله های مینگ (1344–1644) و چینگ (1644–1912) بوده است.

با اینکه که بیشتر ساختمان‌های این شهر  از چوب ساخته شده اند و دارای سبكی مشابه هستند اما با این وجود معماری آن غنی از تغییرات ظریف و نمادین می باشد.

این شهر  بزرگترین و با اهمیت ترین بنا های چینی را در خود جای داده است. کل این ساختمان ها که حدود 980 ساختمان می باشد مساحت وسیعی حدود 150،000 متر مربع را در بر می گیرد.

در ادامه به معرفی برخی از نکات برجسته به کار رفته در معماری این شهر خواهیم پرداخت.

چیدمان:

شهر ممنوعه به طور قرینه در محور مرکزی شمال و جنوب پکن قدیمی قرار دارد. محور جنوب به شمال یکی از مهمترین ویژگی‌ های طرح شهر ممنوعه است.

مرکز این کاخ در محور جنوب و شمال شهر قدیمی پکن قرار دارد. تأثیرات کیهانی و کنفوسیوسی بیشتر ساختمان ها بر اساس کتاب تغییرات، قدیمی ترین متن چین در مورد پیشگویی و کیهان شناسی و همچنین بنا بر فرهنگ سنتی چین، به ویژه فرهنگ کنفوسیوس ساخته شده اند. این فلسفه ها در دوران ژو قبل از شاهنشاهی چین(1045–221 قبل از میلاد) توسعه یافته و اندیشه کنفوسیوس در طرح تأثیرگذار بوده است. این موضوع موجب ایجاد ثبات  و نشان دهنده هماهنگی بین انسان و زمین می باشد. به عنوان مثال، همین عامل موجب شده است که دروازه اصلی رو به جنوب  و جاده اصلی به کاخ در یک محور شمال به جنوب جریان داشته باشد.

بر اساس تفکر کنفوسیوس، اعتقاد بر این است که محور جنوب و شمال بازدید کنندگان را به سمت بهشت ​​هدایت می کند. طبق آیین کنفوسیوس، امپراطورها قدرت برتر را از بهشت ​​داشتند. این قدرت برتر به آنها اجازه می داد کل ملت را اداره کنند.

برای نشان دادن جایگاه اصلی این قدرت در کشور کاخ شاهنشاهی باید در مرکز پایتخت در محور جنوب شمالی آن ساخته می شد. همچنین ساختمان های مهم نیز باید در محور قدرت جنوب و شمال قرار داشته باشند.

فنگ شویی یکی از ویژگی های اصلی شهر ممنوعه است. بر اساس اصول فنگ شویی، طرح به صورت متقارن طراحی شده و هر ساختمان یا فضا دارای یک جز مکمل می باشد.

تأکید بر پیوند بین انسان و طبیعت یکی از مهمترین اقدامات در سنت ها و فلسفه چینی است. به منظور حفظ تعادل و هماهنگی، تمام ساختمان های اصلی به طور متقارن در امتداد محور مرکزی ساخته شده اند. کاخ خلوص آسمانی به وضوح منعکس کننده این ایده است.

معماری چوبی در شهر ممنوعه

تیر ها و ستون ها و همچنین دیوار هایی که سالن ها را به اتاق های مختلف تقسیم می کنند در این شهر از چوب ساخته شده اند. از نظر فرهنگی، چوب مواد مورد علاقه در ساختمان های سنتی چین می باشد که در بسیاری از سازه های چینی مورد استفاده قرار می گیرد.

شهر ممنوعه  بزرگترین مجموعه سازه های چوبی قرون وسطایی است که به خوبی حفظ شده است. تمام ساختمان های شهر با استفاده از تیرها و ستون های چوبی با کیفیت بالا ساخته شده اند و نمونه های زیادی از نجاری برجسته در این سازه ها دیده می شود. به عنوان مثال، براکت های پیچیده سقف بهم پیوسته ساختمان های این شهر با استفاده از نجاری خلاقانه توانسته است زیبایی های بسیاری به دست آورد.

براکت ها وزن را به ستون های عمودی سازه منتقل می کنند و باعث کاهش فشار در تیرهای افقی می شوند، این عمل خطر شکاف یا ترک خوردگی تیرها را کاهش می دهد. یکی از نکات قابل توجه این است که براکت ها به چسب یا اتصال دهنده احتیاج ندارند.
کیفیت و دقت نجاری موجب کنار هم قرار گرفتن این براکت ها می شود.

نقاشی و دکوراسیون شهرهای ممنوعه

اکثر ستون های شهر ممنوعه با رنگ قرمز رنگ آمیزی شده اند. نقاشی و تزئینات به طور قابل توجهی در طول تاریخ 500 ساله شاهنشاهی این دچار تغییر و تحول شد اما همچنان برخی از موارد ثابت ماندند.

پنجره ها و درها اغلب توسط امپراطورهای مختلف و اعضای خانواده آنها متناسب با نیازهای شخصی آنها عوض شده و تزئینات دیوارهای هر سالن مرتباً تغییر می کرده است.

بیشتر ستون های این شهر  با رنگ قرمز، فرخنده ترین رنگ چین رنگ آمیزی شده است که به کل منطقه جلوه ای یک دست تر می دهد. رنگ روغن علاوه بر اینکه از ویژگی های تزئینی است، از خراب شدن چوب نیز جلوگیری می کند.

در شهر ممنوعه بیشتر تزئینات روی ساختمان ها را می توان به سه دسته  تقسیم بندی کرد: نقاشی شاهنشاهی اژدها و ققنوس، نقوش هندسی و نقوش باغ سوژو.

اژدها و ققنوس ها عمده نقوش موجود در این شهر معروف می باشند. از اژدها برای نشان دادن امپراطورها و از ققنوس ها برای نشان دادن نمایندگی امپراطورها استفاده می شده است.

ساختمان های اصلی، غرفه ها و برج های دیگر نیز با نقوش باغ سوژو تزئین شده و زیبایی خاصی را به وجود می آوردند. سبک نقوش در شهر ممنوعه  را می توان در باغ های کلاسیک سوژو یافت.

اگرچه اکثر دیوارهای شهر ممنوعه از آجر خاکستری ساخته شده اند و بسیاری از پله ها و تراس ها از سنگ مرمر سفید روشن بهره برده اند اما در سازه های این شهر از رنگ های دیگری نیز استفاده شده است.

زرد یکی از رنگ های پر طرفدار در تزئین ساختمان های این شهر می باشد. با مشاهده کاش های لعابی مورد استفاده در این بنا ها به وضوح می توان به این موضوع پی برد.

عدد شناسی

دروازه های شهر ممنوعه دارای 9 ردیف 9 شاخه ای است که نشان دهنده قدرت ابدی است. عدد شناسی در فرهنگ چین بسیار مهم است و این قطعاً در شهر ممنوعه نیز مورد استفاده قرار گرفته است. الگوهای مبتنی بر عدد نه و مضرب های آن که نشان دهنده طول عمر و قدرت هستند در همه جای ساختار یافت می شوند. از آنجا که 9 بزرگترین رقم یک رقمی است و امپراطور به عنوان مهمترین فرد حکومتی می باشد، این عدد با وضعیت شاهنشاهی ارتباط نزدیک داشت.

گفته می شود کل سازه دارای 9999 اتاق است. بسیاری از موارد دیگر از الگوی نه گانه در بخش ها و ساختمان های مختلف وجود دارد. به عنوان مثال، ساختمان های اصلی 9 خلیج اندازه گیری شده اند و 9 دروازه برای برجهای دیده بان وجود دارد. در همین حال، دروازه های محله های امپراطور همه دارای گل میخ در ردیف های 9 تایی می باشند.