بهترین طراحی برای یک مجتمع مسکونی در کنار معرفی بهترین نمونه های جهان

توجه به طراحی اصولی مجتمع مسکونی، سال‌هاست که  در دنیای ساخت و ساز و معماری مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌است و همیشه از ایده‌های خلاقانه و نوینی که در پیوند با زندگی بهتر در یک مجتمع مسکونی قرار دارند، استقبال می‌شود. در این زمینه، در رابطه با بهترین طراحی برای یک مجتمع مسکونی گمانه‌زنی‌های بسیاری وجود دارد، ولی شاید نتوان یک نسخه کلی برای این طراحی پیچید و آن را به عنوان الگو و بهترین مرجع معرفی کرد. در طراحی یک مجتمع ، مثل طراحی بسیاری از انواع کاربری، همواره اشتراکات و تفاوت‌هایی وجود خواهد داشت. این مجتمع مسکونی می‌تواند یکی از برج‌های ساحلی سرخرود باشد، یک شهرک ویلایی در مازندران باشد و یا یک مجتمع مسکونی در هر نقطه دیگر از دنیا. در طراحی تمام این موارد، با توجه به موارد خاص متوجه هر پروژه، قطعا تفاوت‌هایی لحاظ می‌شود که متناسب با آن مورد خاص است ولی اصول و مواردی را نیز در تمامی آن‌ها به صورت اشتراکی می‌توان پذیرفت و به عنوان مبنا معرفی کرد.

طراحی مجتمع مسکونی قبل از هرچیز به سکونت و آرام گرفتن در یک فضای زیستی مرتبط است. به نوعی معنای خانه است در مقیاسی کلان! شاید بتوان گفت که در طراحی مجتمع مسکونی از مفهوم خرد به مفهوم کلان رسیده‌ایم و این دو مورد در راستای هم و در ارتباطی طولی در کنار هم یک کل واحد را تشکیل می‌دهند. از این رو، در طراحی مناسب یک مجتمع مسکونی، خلق فضا با کیفیت‌های متفاوت، یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید به آن توجه داشت و کیفیت‌های فضایی متنوع و مناسب، به ما در پیشبرد هدفمان کمک شایان توجهی می‌کنند.

عرصه‌ها در یک مجتمع مسکونی

در طراحی مجتمع ، بهتر است به عرصه‌ها توجه کنیم و با در نظر گرفتن روحیات انسان و فرهنگ‌های مختلف، سعی در ایجاد عرصه‌بندی‌های مناسب داشته‌باشیم. عرصه‌بندی مناسب در اینجا به معنی در نظر گرفتن فضاهای با کیفیت خصوصی، نیمه خصوصی، نیمه عمومی و عمومی است. اگر بتوانیم در طراحی مجتمع مسکونی مذکور، تمام این موارد را بگنجانیم که چه بهتر، در غیر اینصورت، بهتر است تلاشمان در راستای این باشد که حداکثر این نوع از تقسیم‌بندی را در کار داشته‌باشیم. زمانی که فرد در مواجه با استفاده مناسب از فضای یک مجتمع مسکونی قرار می‌گیرد، باید بنا بر حس و حال خود حق انتخاب یکی از این فضاها را داشته‌باشد. آیا به او فضایی برای خلوت داده‌ایم؟ فضایی برای اجتماعات بزرگ چه طور؟ فضایی که بتواند با تعداد کمی از دوستانش در آن گپ بزند چه؟

فضایی برای انتظار در محوطه و … مقوله پایش حریم خصوصی افراد به گونه‌ای که درخور یک مجتمع مسکونی باشد در این زمینه رعایت شده‌است یا خیر؟ این موارد و رعایت کردن یا نکردن آن‌ها، بخشی از مرز بین یک مجتمع مسکونی بسیار خوب و یک مجتمع مسکونی متوسط یا بد است!

طراحی مسیرها در یک مجتمع مسکونی

فرض کنید با یک مجتمع 100 واحدی مواجه هستید. این یعنی حداقل 200 نفر، در کمترین حالت ممکن، در این مجتمع سکونت دارند. این مورد، اهمیت طراحی صحیح مسیرها در یک مجتمع مسکونی را خاطر نشان می‌کند، چه با محوطه‌ای بزرگ مواجه باشیم که خود گزینه‌ای جدا برای طراحی منظور می‌کند، چه بخواهیم در فضاهای داخلی به خلق مسیر بپردازیم. مسیرها باید کوتاه، شفاف و به دور از ابهام باشند و به نوعی هدایتگر به سمت اتفاقات خاصی که قرار است در مجتمع مسکونی بیفتد. مسیر می‌تواند طراحی مسیر پیاده، سواره و یا طراحی مسیر پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری باشد که در رابطه با دو مورد اخیر بعدا توضیح می‌دهیم. بسیار مهم است که سعی کنیم مسیر پیاده و سواره را به دور از تداخل نگه داریم و در طراحی به این موضوع دقت کنیم که ساکنان مجتمع  در زمان استفاده از مسیرهای پیاده با وسایل نقلیه برخوردی نداشته‌باشند و یا این ارتباط در حداقل خود قرار گرفته‌باشد.

پارکینگ در مجتمع مسکونی

یک مجتمع مسکونی مناسب، بی شک پارکینگی درخور نیز نیاز دارد. این پارکینگ‌ها می‌توانند در سطح زمین تعبیه و طراحی شوند و یا می‌توان به طراحی پارکینگ زیرزمین اندیشید، به هر حال بسته به امکاناتی که بستر طرح در اختیار ما قرار می‌دهد، طراحی پارکینگ با ظرفیت مناسب، خالی از لطف نیست.

فضاهای خاص در مجتمع مسکونی

داشتن فضاهایی ویژه در یک مجتمع ، به نوعی که ساکنین بتوانند اوقاتی خاص را در این فضاها بگذرانند، از مواردی است که می‌تواند تفاوت میان یک مجتمع مسکونی فوق العاده و پیش پا افتاده را برساند. این طراحی‌ها می‌توانند در محوطه لحاظ شوند و یا در فضاهای داخلی. برای مثال برای برج‌های ساحلی سرخرود و یا یک برج مسکونی در مازندران، می‌توان با داشتن یک لابی زیبا با یک کافی‌شاپ رو به دریا، بخشی از این نیاز را برآورده کرد. داشتن مسیر دوچرخه سواری و پیاده‌روی در محوطه و یا زمین بازی کودک و بزرگسال نیز بر ارزش مجتمع‌های مسکونی می‌افزاید. از سوی دیگر، با داشتن استخر، باشگاه، سونا، جکوزی، سالن اجتماعات و … نیز تا حد بسیاری به نیازهای ویژه کاربرین توجه کرده‌ایم.

آشنایی با برخی از بهترین نمونه‌های مجتمع مسکونی

در اینجا به سراغ بهترین نمونه‌های موجود از مجتمع مسکونی می‌رویم که در هر یک رویکرد طراحی منحصر به فردی وجود داشته و در عین حال در تمام آن‌ها به مسئله مسکن و سکونت گزیدن به نحوی که در شان مطالبات انسانی باشد توجه شده‌است. بررسی نمونه‌های خوب موجود در سطح ملی و جهانی، به ما کمک می‌کند که در طراحی مجتمع‌های مسکونی دیدگاهمان را ارتقا داده و بتوانیم با تحلیل موارد موجود، به سمت بهترین‌ها قدم برداریم. در ادامه با ما همراه باشید.

مجتمع مسکونی سبز در فرانسه

این مجتمع در بوردو در فرانسه در زمینی به مساحت 17000 متر مربع احداث شده‌است. این طرح در راستای طرح توسعه شهری جدید بوردو، توسط سو فوجیموتو معمار مطرح ژاپنی طراحی شده‌است. در این طرح با همکاری لایسن راسل یک مجتمع مسکونی با ارتفاع 50 متر سر به آسمان می‌کشد، یک محل سکونت سبز با کمک گرفتن از چوب در طراحی! این مجتمع مسکونی که CANOPIA نام دارد، در خود واحدهایی تجاری و اداری را نیز جای می‌دهد. ساختار کلی مجموعه در عکس‌ها بیشتر مشخص است. معماری سبز در فرانسه، سال‌هاست روندی رو به رشد دارد و این مجموعه نیز در همین راستا قابل بررسی است.

مجتمع مسکونی پلکانی در نیویورک

معماری این مجتمع را ODA New York، بر عهده داشته و متراژ آن 7400 متر مربع است. این ساختمان با نام st street 251، در شهر نیویورک، سبکی پلکانی دارد که از نظر نما و کاربرد، پویایی بی نظیری در این سبک از طراحی قرار دارد. این سبک از طراحی یادآور طراحی ماسوله و موارد مشابه است. در این طراحی با عقب‌نشینی واحدها در هر طبقه مواجه هستیم. در عکس‌ها معرفی بهتری از این مجتمع قابل رویت است. از جمله موارد قابل توجه در رابطه با این مجتمع پلان واحدهاست، در واقع در این مجتمع تیپ پلان‌ها متفاوت است و هرچه بالاتر می‌رویم متراژ واحدها نیز کوچکتر می‌شود.

مجتمع مسکونی مگنولیا در استرالیا

معماران مسئول این پروژه David Carabott, Sam Blake هستند و متراژ آن 27760 متر مربع برآورد شده‌است. این ساختمان در دانکستر استرالیا قرار دارد و از نظر طراحی حجم، نما و طراحی داخلی، یکی از بهترین طراحی‌های استرالیا محسوب می‌شود. در هر طبقه این مجتمع مسکونی 16 واحد قرار دارد و جزئیات طراحی خارق‌العاده‌ای از لابی گرفته تا روف گاردن در این پروژه لحاظ شده‌است. برای آشنایی بیشتر با این پروژه به عکس‌ها دقت کنید.

مجموعه باغ آپارتمان دولت تهران

مسئولان طراحی این پروژه آرتور امید آذری و جعفر لطف اللهی هستند و مجموعه باغ آپارتمان دولت با مساحت 12500 متر مربع در شمال تهران واقع شده‌است. سایت این پروژه از معدود باغ‌های حفظ شده منطقه است و استراتژی طرح نیز در راستای حفظ درختان باغ بوده‌است. به این منظور، فضای خالی بین درختان، محل قرارگیری حجم است و با یک ساخت و ساز صحیح حجمی شکیل با حفظ فضای سبز قابل رویت است. با عقب و جلو کردن لبه‌های خارجی طبقات، تراس‌هایی برای هر واحد شکل گرفته‌است که در ایجاد سلسله مراتب فضایی نیز نقشی موثر دارند.

استفاده از چوب در جداره خارجی این پروژه، به تقویت ارتباط بین بنا و باغ منجر شده‌است و در طبقه همکف مجتمع مسکونی دولت، با یک فضای تهی رو به رو هستیم که به تقویت باغ کمک می‌کند و حیاط را به عنوان عنصری برازنده در مسکن، احیا کرده‌است، از طرفی شاهد شکل‌گیری عرصه نیمه‌عمومی در این راستا نیز هستیم. یکی از موارد جالب توجه در رابطه با این پروژه، وجود تراس در همه واحدها و وجود حیاط در واحدهای دوبلکس است. از طرفی در این مجتمع ، به نحوه صحیح جمع‌آوری آب‌های سطحی و روان‌سازی آن در محور طولی باغ نیز فکر شده‌است.