نحوه طراحی نماهای خاص برای ویلاهای شمال

طراحی نمای ساختمان از موضوعات بحث‌برانگیزی است که همواره موضوعات زیادی را در حوزه ساختمان‌سازی به خود اختصاص می‌دهد و ضوابط مربوط به خود را نیز دارد. در رابطه با ویلاهای شمال نیز مانند هر ساختمان شهری دیگری، نما از جهات گوناگونی قابل بررسی و توجه است. از یک طرف نمای ساختمان جزئی از بدنه شهری محسوب می‌شود، از سوی دیگر باید همساز با اقلیم و سایر نماهای موجود در همسایگی بنا باشد و از طرفی بنا جزئی از شخصیت ساختمان است و شاید بخشی از قدم‌های اولیه معرفی ساختمان باشد. درمورد ویلاهای شمال، به دلیل بارندگی و رطوبت بالای این ناحیه، هر نوع نمایی پذیرفته نیست. علاوه بر این، نما در این ساختمان‌ها به دلیل نقش زیاد آن‌ها در بازار سرمایه‌گذاری مسکن، می‌تواند جاذب مشتریان زیادی باشد. از سویی، در رابطه با ویلاهای شمال، به دلیل اقلیم خاص و طبیعت منحصر به فرد این منطقه، استفاده از هر نوع نمایی جایز نیست، به ویژه اگر این نما در تقابل و تضاد با محیط قد علم کند و به زشت شدن آن منجر شود.

می‌دانیم، ویلاهای شمال، قبل از هرچیز، “مسکن” هستند و از نیازهای نخستین انسان محسوب می‌شوند که باید به بهترین نحو برآورده شود. در واقع، نگاه به طراحی این قسمت، به عنوان محلی برای آسایش ارجحیت دارد. یعنی نباید در طراحی ویلاهای شمال، ابعاد اقتصادی را در وهله اول قرار دهیم. اگر با دیدی صحیح به طراحی آن‌ها بپردازیم و مواردی مثل نما در ویلاهای شمال را، با رویکردی انسان‌مدارانه طراحی کنیم، در نهایت، منافع اقتصادی نیز شامل حالمان خواهد شد.

هستند سرمایه‌گذاران و سازندگانی که فقط به دنبال فروش سریع و بازگشت سریع‌تر سرمایه هستند و با تبلیغات گسترده، خود را بهترین‌ها در امر ساخت و ساز ویلاهای شمال معرفی می‌کنند، این در حالی است که حقیقت ماجرا از چیزی دیگر خبر می‌دهد و همین موضوع هم سبب شده‌است که با محکم شدن پای این افراد، شاهد ناهماهنگی‌هایی در محلات شمال باشیم و نمای ویلاهای شمال، در برخی از موارد، چنان که باید در خدمت شهر، مخاطب و بنا نیستند!

با تمام این  اوصاف، نمای ویلاهای شمال در موارد بسیاری نیز موفق عمل کرده‌است. سوال اساسی اینجاست که دلیل موفقیت این نماها چیست و اساسا دید کلی طراح در به وجود آوردن نمای ویلاهای شمال باید چگونه باشد؟

در ادامه با ما همراه باشید.

چگونه یک نمای خاص در ویلاهای شمال داشته‌باشیم؟

در لغت‌نامه دهخدا، نما به این صورت تبیین شده‌است: ” صورت ظاهری هر چیزی، آنچه که در معرض دید و برابر چشم است، آنچه از بیرون دیده می‌شود، منظره خارجی بنا و عمارت،‌ قسمت خارجی ساختمان و نماسازی، فن روسازی ساختمان و ساختن نمای عمارت.”

در سال‌های اخیر، در پی بارزتر شدن مفاهیمی مثل اهمیت فضاهای عمومی، چهره شهری و ارزش زندگی شهری، نما به عنوان جداره‌ای شهری، اهمیتی متفاوت یافته‌است. نما در مورد ویلاهای شمال و هر ساختمان شهری دیگری، بازتابی است از موقعیت فرهنگی سازندگان و شهر و از طرفی، نظم ساختمان و سازندگان را تداعی می‌کند، معرف ذوق طراح است و میزان ارزش نهادن به کار را به مخاطب معرفی می‌کند. در واقع نمای ویلاهای شمال، برای یک سازنده، بخشی از رزومه اوست که در معرض دید همگان قرار دارد.

ضرب‌المثل معروف “عقل مردم در چشم آن‌هاست”، نیز در اینجا کاربردی صحیح دارد. یعنی شما حتی اگر در طراحی داخلی ویلا در شمال بسیار کوشیده باشید و برای مثال بهترین ویلا در مازندران، از نظر طراحی داخلی، متعلق به شما باشد، ولی در طراحی نمای ساختمان کوشش چندانی نکرده‌باشید، بسیاری از مشتریان شما پشت در ویلای مذکور جا می‌مانند و رغبتی به بررسی مابقی ساختمان نخواهند داشت.

نمای ساختمان، ارائه‌ای است درخور از توانمندی شما. این مورد نیز بسیار اهمیت دارد که فضاهای داخلی خانه جنبه خصوصی دارند ولی نمای خارجی ویلاهای شمال، تا حدی متعلق به سایرین و بافت شهری است و شما با طراحی ناصحیح این بخش، به حقوق بصری سایر شهروندان نیز تعرض کرده‌اید.

پس، وجوه مختلف هر ساختمانی، اعم از ویلاهای شمال، در بخشی کاملا اجتماعی است و در بخشی دیگر شخصی، همین موضوع لزوم طراحی صحیح و در خدمت شهر را بیان می‌کند.

نمای ویلاهای شمال، در نهایت بر مجموعه شهری اطراف موثر است و بر بدنه خیابان و میدانی که در آن قرار گرفته‌است اثر خواهد گذاشت. یکی از مسائلی که در اینجا مطرح می‌شود این است که شما حق ندارید نما را بدون در نظر گرفتن ساختمان‌های مجاور طراحی کنید و بخواهید که طرحی کاملا فرد محور در این رابطه ارائه دهید، در این صورت همگونی را زیر سوال می‌برید و از طرفی شهرداری نیز اجازه چنین ساخت و سازی به شما نخواهد داد.

نمای رو به کوچه و خیابان باید در همبستگی با نماهای اطراف ظاهر شود، در صورتی که می‌تواند در برخی از جزئیات منحصر به فرد باشد.

باید بدانید که نما نه در ویلاهای شمال و نه در هیچ ساختمان دیگری، نباید صاف و تخت باشد. در واقع، بهتر است سطحی پویا ایجاد کنید و بکوشید که با ارائه برخی از فرو رفتگی‌ها و پیش‌آمدگی‌های مجاز، نمای سوم را نیز ایجاد کنید و کاری کنید که نما با فضای داخل نیز ارتباط بگیرد و با آن هم کار کند.

از طرفی، بحث حریم شخصی ساکنین نیز مطرح است. در اینجاست که سعی می‌کنیم نما در قسمتی که با خیابان تعامل بیشتری دارد، محفوظ‌تر باشد.

نکات مهم در طراحی نمای ویلاهای شمال

در پی قانون هماهنگی در نما، نمای ویلاهای شمال نیز باید در کلیت هماهنگ باشد و در آن در پی رعایت تناسبات پنجره‌ها، بازشوها، سایبان، رنگ‌ها، تزئینات، خطوط افقی و عمودی، مصالح و … باشیم. پنجره‌ها در نما، نقش چشم در وجود ما را دارند. از طرفی، در تعامل با سایر عناصر است که در خلق سایه و نور موثر هستند. با اینحال، پنجره در ویلاهای شمال، داستانی بسیار متفاوت دارد. از یک سو، بحث ابعاد مطرح است، چرا که در بخشی از سال، ما به نور طبیعی بیشتری نیاز داریم و جداره شیشه‌ای یکی از این راه‌حل هاست و از سوی دیگر، استفاده از منظر در ویلاهای شمال، به خودی خود بسیار مهم است، یعنی بسیاری از افراد، در دلایل عمده خود برای خرید ویلاهای شمال، چشم‌انداز بی‌نظیر این خطه را عنوان می‌کنند. پس نیاز است که در طراحی نمای ویلاهای شمال، به پنجره‌ها به صورت خاصی نگاه کنیم تا حداکثر بهره‌وری را برای ما داشته‌باشند.

عناصر افقی و عمودی نیز در نحوه ترکیب نهایی خود در نمای ویلاهای شمال  موثر خواهند بود. باید این عناصر با ابعاد کلی ساختمان متناسب باشند. در ساختمان‌های بلند، عناصر باریک و در ساختمان‌های عریض، عناصر پهن نقشی موثرتر ایفا می‌کنند.

در، پنجره، ناودان، بالکن، سایه‌بان، کنسول و … هر یک به نوبه خود نقشی موثر در نما ایفا می‌کند. باید در نما تفاوت سطوح را به نوعی نشان دهیم. مثلا می‌توان در ضخامت سقف‌ها از مصالحی خاص و هماهنگ با سایر متریال‌ها استفاده کرد.

مصالح نما ولی برجسته‌ترین بخش از طراحی نمای ویلا در شمال هستند. شما حتی اگر تقسیم‌بندی صحیحی داشته‌باشید، ولی در نهایت، مصالح مناسبی به کار نبرید، انگار از اول کاری نکرده‌اید. مصالح نما، بر بسیاری از حالت‌هایی که ما از نما می‌گیریم موثر است. مثلا زبری، خشنی، شفافیت، شادابی، کدری و … هر یک را می‌توان از مصالح نما دریافت کرد!

استفاده مناسب و صحیح از شیشه در ترکیب با متریالی مثل سنگ و آجر، انتخابی عالی برای ویلاهای شمال است.

تعیین محدوده در نمای ویلاهای شمال

از عوامل موثر و مهم در طراحی نما، که هویتی منحصر به فرد به آن می‌بخشد، تعیین صحیح محدوده آن است. در طراحی نمای ویلاهای شمال، بهتر است و باید این موارد را در نظر بگیرد.

محدوده عمودی جانب بنا

خط آسمان ساختمان

نحوه اتمام انتهای ساختمان و پیوند آن با آسمان

وضعیت گوشه‌های ساختمان

وضعیت همسایگی‌های ساختمان

ارتباط نمای ساختمان با نمای همسایه خود

محدوده‌های افقی ساختمان مثل خط آسمان، خط زمین، خر پشته و پوشش بام

اگر در ویلاهای شمال، به صورتی با معبر مواجه هستیم که عابر پیاده با نما ارتباطی نزدیک دارد، باید طراحی را به صورتی انجام دهیم که نوعی کشش و جاذبه به ساختمان ایجاد شود و از سوی دیگر، به زیبایی شهر نیز کمک کرده‌باشیم.

نمای ویلاهای شمال، بخشی از نمای شهری!

نماهای مشرف به خیابان، سهمی بزرگ در خلق نمای شهری دارند. این نماها، از جهاتی همگن هستند، و از جهات دیگر ممکن است ناهمگن باشند. همگنی زمانی رخ می‌دهد، که با زبانی مشترک، بدنه شهری را تشکیل می‌دهند و ناهمگنی مربوط به زبان مخصوص هر یک از این بناهاست. غالبا در ایران، به سختی به زبان مشترکی بین نماهای اجرا شده می‌رسیم! نماها حتی به فرهنگ نیز توجه نکرده‌اند و به ناگاه در یک محله ممکن است چیزی کاملا متناقض را شاهد باشیم، مثل اتفاقی که در خیابان‌های شمال تهران با سیلی عظیم از نماهای رومی افتاده‌است.

دنبال کردن سبک مشخص و مناسب اقلیم در رابطه با نمای ویلاهای شمال، از وظایف طراحان است. باید طراحان در نحوه تفکر و نگاه خود به این موضوع کمی تجدید نظر کنند و نماها را به سمت زیبایی بیشتر در عین تبعیت از استانداردهای بومی و هماهنگی بیشتر سوق دهند.

در این صورت است که توانسته‌ایم ارزش میراثی چون شمال را پاس بداریم و با معماری به آن بیفزاییم، نه که عاملی بر مخدوش شدن آن باشیم.

نکاتی دیگر برای طراحی نمای ویلا

در این بخش نکات مهمی که می تواند به شما در طراحی نماهای خاص برای ویلاهای شمال را برای شما ارائه خواهیم داد . در ادامه با ما همراه باشید ؛

• نمای ویلا بیانگر فضای درونی آن می باشد

تمامی باز شوها ، تو رفتگی ها و هر گونه برجستگی که در نمای بیرونی ویلا به وجود خواهد آمد باید با برنامه ، اندازه گیری و دقیق باشد . موارد ذکر شده باید مطابق با تمامی جزئیات و قسمت های مختلف درونی ویلا باشد . به عنوان مثال در فضای داخلی نشیمن ، یا آشپزخانه باید نورپردازی بسیار بالایی وجود داشته باشد . در نتیجه برای این قسمت از ویلا پنجره به خصوص پنجره های بزرگ نیاز است تا نورگیری آن بالا باشد .

• هماهنگی نمای بیرونی ویلا با فضای داخلی ویلا

تم و سبکی که برای طراحی ویلا انتخاب می شود فاکتور های جامع محسوب می شوند . و بهتر است به یک میزان تمامی جنبه را برای خانه های ویلایی را در بر بگیرد . به عنوان مثال سبک مدرن یک سبکی ساده و به دور از تجملات و برجستگی های بزرگ می باشد . فضای داخلی و خارجی در سبک مدرن ساده است و خطوط مستقیم و بدون جلوه های اضافی است . در حالی که سبک کلاسیک سبکی است که تجملات و شلوغی آن زیاد و به همراه برجستگی ها بزرگ می باشند . فضای داخلی سبک کلاسیک نیز تجمل گرایی را با فریم بندی ها و فضا سازی های مشخص بازتاب می دهد .

• توجه به نورگیری و جهت گیری

وجه جنوبی بنا در کشورهایی که در نمیکره شمالی واقع هستند ، از بهترین نور و تابش آفتاب بهره مند است . بعد از آن نماهای شمالی ، شرقی و غربی قرار دارند . زیرا بیش ترین شیشه بندی و طراحی فضاهای واسط ویلا در وجه جنوبی و بعد وجه شمالی قرار می گیرند .